Wielki Post w Kościele jest traktowany jako czas pokuty i nawrócenia. Jego zaleceniami są post, jałmużna i modlitwa. W okresie wielkiego postu z kościoła znikają kwiaty przy ołtarzu, nastrój pokuty podkreśla skromniejszy wystrój świątyni. Kolorem liturgicznym jest fiolet, a w IV niedzielę róż. Ważnym elementem obecnym w kościele oraz w życiu parafian jest śpiewanie pieśni pokutnych; mówiących o nawróceniu, oraz wielkopostnych takich, jak „Wisi na krzyżu”, „Ludu mój ludu”, „Jezu Chryste Panie miły”.
W Wielkim Poście odprawia się Drogę Krzyżową /obecnie pojawia się także Stacja 15. Zmartwychwstanie, która jak wierzą katolicy, nadaje sens całej Ofierze Jezusa / i Gorzkie Żale /nabożeństwo, połączone z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i kazaniem pasyjnym/. W Wielkim Poście od XI wieku zasłaniano Krzyże tzw. „suknem postnym”. Od XVIII wieku tylko podczas dwóch ostatnich tygodni. Obecnie zwyczaj ten w Polsce został on zachowany. W pierwszych wiekach Wielki Post obejmował tylko Wielki Piątek i Wielką Sobotę. W III wieku poszczono już cały tydzień, zaś na początku IV wieku, na pamiątkę 40-dniowego postu Jezusa na pustyni oraz 40 lat wędrowania Izraelitów po ucieczce z Egiptu, został przedłużony do 40 dni. Niedziele, jako dni świąteczne, nie były nigdy do niego wliczane. W VII wieku Kościół katolicki za początek postu przyjął VI niedzielę przed Wielkanocą. Ponieważ niedziele wyłączone były z postu, aby zachować 40 dni pokutnych jego początek przypadał na środę. Od 1570 roku był to już zwyczaj powszechnie obowiązujący w Kościele. W tym dniu na znak pokuty posypywano głowę popiołem. Papieżowi Grzegorzowi I Wielkiemu przypisuje się wprowadzenie okresu przygotowującego do wielkiego postu – przedpościa (czasu Siedemdziesiątnicy), rozpoczynającego się na dziewięć tygodni przed Wielkanocą i obejmującego trzy kolejne niedziele przed Środą Popielcową: Niedziela Siedemdziesiątnicy (zwana także Niedzielą Starozapustną), Niedziela Sześćdziesiątnicy (zwana także Niedzielą Mięsopustną) i Niedziela Pięćdziesiątnicy (zwana także Niedzielą Zapustną). Aktualnie przedpoście obchodzi się w Kościele katolickim w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego oraz przez luteranów, mariawitów i anglikanów. W czasie postu chleb smarowało się powidłami lub maczano go w oliwie. Podawano śledzie bez śmietany, kawa również była bez śmietany i bez cukru, za to z palonych żołędzi. Piło się herbatę lipową, zamiast deserów podawano mało słodkie ciastka zwane "wiekuistymi", gdyż można je było jeść w pół roku po upieczeniu. Kobiety na sześć tygodni zdobiły się czarnymi agatami albo drobiazgami z hebanu i onyksu w srebrze.W czas postu nie wypadało grać skocznych polek i mazurków. Jeśli już, to smętne dumki i nokturny. Zdarzało się, że w czas postu dzieciom chowano zabawki, zostawiając tylko te najbardziej zniszczone, a zamiast baśni czytano im żywoty świętych.
Wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów mięsnych, obowiązuje od 14 roku życia we wszystkie piątki całego roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś Uroczystość. Nie obowiązuje również w Oktawie Wielkanocy. Dni Oktawy Bożego Narodzenia nie są Uroczystościami i dlatego przypadający w tej Oktawie piątek jest dniem pokutnym.
Wstrzemięźliwość i post ścisły (3 posiłki w ciągu dnia, w tym tylko 1 do syta) obowiązują osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60 roku życia w Środę Popielcową oraz w Wielki Piątek.
POWSTRZYMYWANIE SIĘ OD ZABAW HUCZNYCH obowiązuje w piątki całego roku i w czasie Wielkiego Postu.
ARCHIWUM