http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/daty.php3
http://www.pch24.pl/wiara-swieci-na-kazdy-dzien,842,851,1,i.html
Roraty, msza roratnia – pierwsza msza o wschodzie słońca w okresie adwentu. Nazwa pochodzi od jej introitu: „rorate cæli desuper” („spuśćcie rosę niebiosa”).
W Polsce w XIII wieku odprawianie miał wprowadzić w Krakowie, na prośbę św. Kingi, Bolesław Wstydliwy. Wówczas na początku Adwentu przed ołtarzem w katedrze stawali przedstawiciele wszystkich siedmiu stanów - król, prymas: Sum paratus ad adventum Dei., senator, szlachcic, żołnierz, kupiec, chłop - Każdy z nich, wręczając świecę celebransowi, odpowiadał na jego pytanie: "Gotowy jesteś na sąd Boży?" - "Gotów jestem na sąd Boży".
Codziennego udziału w tej Mszy świętej przestrzegali królowie Zygmunt Stary i Zygmunt August, królowa Bona, Anna Jagiellonka i Marysieńka Sobieska. Zygmunt I Stary i Anna, jego córka, starali się o to, aby w kaplicy królewskiej na Wawelu Roraty odprawiane były nie tylko w czasie Adwentu, a w 1545 roku utworzono, przy kaplicy zygmuntowskiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi, specjalną kapelę śpiewaczą "rorantystów". Był to 9 osobowy zespół męski, złożony wyłącznie z duchownych polskiego pochodzenia, a dochody na ich utrzymanie płynęły z żup wielickich i bocheńskich, cła krakowskiego i dziesięcin z podkrakowskich wsi. Rorantyści śpiewali głównie w Kaplicy Zygmuntowskiej. Repertuar zespołu był bardzo ambitny, śpiewali bowiem wielogłosowe utwory na 4-5 głosów. W XVII w. poziom zespołu zaczął podupadać wskutek powstania konkurencyjnej wokalno-instrumentalnej kapeli katedralnej, lepiej odpowiadającej gustom epoki baroku.
Roraty znalazły w Polsce dobry grunt i rozwinęły się w wielkie nabożeństwo. Czas adwentowy był ku temu bardzo dogodny. Był to czas najmniejszej pracy; ludzie szli spać wcześnie więc rano chętnie wstawali; a do kościoła nie musieli ubierać się odświętnie, kosztownie; mrozów w grudniu wielkich jeszcze nie ma, a księżyc po pełni drogę oświecał; po roziskrzonym śniegu szło się do kościoła nieraz jak w bajce.
W niektórych dzielnicach Polski istniał zwyczaj odtrąbywania Adwentu. Trombita jest jednym z najstarszych polskich instrumentów muzycznych. Jest to drewniany instrument dęty, długości 1-2 m. wykonywany z pnia młodej olchy lub wierzby.
W Krakowie, podczas Adwentu, kapela grała hejnał na instrumentach dętych z Wieży Mariackiej (...). Było to aluzją do zapowiedzianego wezwania Archanioła na Sąd Ostateczny w dniu powtórnego przyjścia Chrystusa.
Wierni jednak powszechnie zobowiązywali się do postu. Dlatego wymownym gestem w przeddzień Adwentu oczyszczano patelnię, a nawet łyżki, z pozostałości po tłuszczach. Patelnię wypalano w ogniu, zaś łyżki wygotowywano we wrzącej wodzie. W środy i piątki starano się zachowywać post ścisły. Szczególne nasilenie postu przypadało w III tygodniu Adwentu, kiedy obchodzono tzw. suche dni. Zasady postu w tak rygorystycznej formie dotyczyły wszystkich. Z praktykowanych wstrzemięźliwości nie zwalniano dzieci .
W Święcanach przed świętami organista roznosił kartki uprawniające do spowiedzi i na tej podstawie ksiądz proboszcz kupował, potrzebne do świątecznej Komunii świętej, komunikanty.
Z motywów pokutnych nie dbano zbytnio o zewnętrzny wygląd. Nie wolno było np. używać lustra, chyba, że było ono niezbędne przy goleniu. W kościele ołtarze również nie były ozdabiane kwiatami. Nieodzowną praktyką ostatnich dni Adwentu jest urządzanie Nowenny do Dzieciątka Jezus.
Zygmunt Gloger zaświadcza, że „jak daleko sięgały granice Rzeczypospolitej, tak odprawiają się dotąd roraty. W północnych Węgrzech, tj. na Spiżu, roraty pozostały pomnikiem panowania polskiego za Karpatami”
Na Śląsku po II wojnie światowej spotyka się zwyczaj przygotowywania lampionów adwentowych z którymi dzieci przychodzą na roraty. Obecnie, zbliżający się czas przyjścia Chrystusa w tajemnicy Bożego Narodzenia, wyraża się często w budowanych w kościołach, symbolicznych schodach, po których w czasie rorat przesuwa się coraz niżej schodzące na ziemię Dzieciątko Jezus.
W regionie jasielskim odprawiano roraty wcześnie rano. Np. w Sieklówce rozpoczynano je codziennie o godz. 5. 30.
Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP, śpiewano nie tylko w kościele ale również w domu. Przeważnie stanowiły one część codziennej modlitwy porannej. Były śpiewane nie tylko w okresie Adwentu, lecz również w każdą niedzielę i święta. Radio Niepokalanów Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP(tekst i nagranie)
NIEPOKALANE POCZĘCIE l ŚWIĘTOŚĆ BOŻEJ RODZICIELKI
Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP, wprowadził biskup Jan Korabita w Krakowie w 1390 r., a w 1420 r. Synod wieluńsko-kaliski zatwierdził je jako obowiązujące dla całej Polski. Przed tą uroczystością odprawiano nowennę. Urządzano też rekolekcje dla młodzieży żeńskiej. W dniu Niepokalanego Poczęcia przyjmowano dziewczęta do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej. W Szebniach druhny z Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej, w beretach z oznaką Stowarzyszenia i ze swoim sztandarem uczestniczyły we Mszy św. Wieczorem w Domu Ludowym odbywała się maryjna akademia. http://www.szebnie.parafia.info.pl/?p=main&what=197
Jak dobrze przygotować Wigilię?
Wieczerza
wigilijna nie jest zwykłą kolacją. Przebiega w niecodziennej
atmosferze, przesiąkniętej sacrum. Świętujemy przecież urodziny
naszego Zbawiciela – najważniejsze urodziny w dziejach świata.
Dlatego tę wieczerzę należy zacząć modlitwą inną niż ta, którą
odmawiamy przed każdym posiłkiem. Taka wigilijna liturgia domowa
pomaga lepiej przeżyć nie tylko ten niepowtarzalny wieczór,
ale i całe święta Bożego Narodzenia.
*
Wolne miejsce przy wigilijnym stole; Zgodnie z
tradycją jest przeznaczone dla przygodnego gościa, który w
wigilijny wieczór może zapukać do naszych drzwi. Może też
wyrażać pamięć o bliskich osobach, które z różnych
powodów nie mogą spędzić świąt razem z nami, albo przypominać
o zmarłych członkach rodziny.
*
Opłatek; Opłatek jest wyrazem braterstwa i
pojednania. Dzieląc się nim składamy sobie życzenia.
* Biały obrus; Stół
powinien być nakryty białym obrusem, podkreślającym uroczysty
charakter wieczerzy wigilijnej. Pod obrusem układa się kilka źdźbeł
siana. Przypomina ono ubóstwo groty betlejemskiej i Maryi,
która złożyła narodzonego Jezusa w żłobie.
* Krzyż; Symbolizuje
Jezusa Chrystusa, który stał się człowiekiem, a potem umarł na
Krzyżu i Zmartwychwstał dla naszego zbawienia.
*
Świeca; Symbol Chrystusa, który przyszedł
na świat jako „światło na oświecenie pogan”.
* Choinka; Jest
symbolem drzewa rajskiego. Ponieważ pozostaje zielona nawet zimą,
jest uważana za symbol Chrystusa – drzewa życia.
* Pismo Święte
ZAPALENIE ŚWIECY: Światło Chrystusa.
Wszyscy
odpowiadają: Bogu niech będą dzięki.
Ojciec: Ponad dwa tysiące lat temu przyszedł na świat Jezus Chrystus, Syn Boży, oczekiwany Zbawiciel. Opowiada o tym Ewangelia Św. Łukasza;
W
owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić
spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas,
gdy wielkorządca Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc wszyscy,
aby dać się zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Jozef z
Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego
Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać
zapisać z poślubiona sobie Maryja, która była brzemienna.
Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła
swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie,
gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie. W tej samej okolicy
przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocna nad swoja trzoda.
Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich
oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich
„Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielka, która
będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam
Zbawiciel, którym jest Mesjasz Pan. A to będzie znakiem dla
was: znajdziecie Niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie”.
I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów
niebieskich, które wielbiły Boga słowami: „Chwała Bogu
na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania”.
Po wysłuchaniu Ewangelii - Kolęda „Bóg
się rodzi”
WSPÓLNA
MODLITWA;
Boże,
nasz Ojcze, w tej uroczystej godzinie wychwalamy Cię i dziękujemy za
noc, w której posłałeś nam swojego Syna Jezusa Chrystusa,
naszego Pana i Zbawiciela i prosimy Cię:
*
Udziel naszej rodzinie daru miłości, zgody i pokoju.
* Obdarz
naszych sąsiadów, przyjaciół i znajomych pokojem tej
nocy.
* Wszystkich opuszczonych, pociesz i umocnij Dobrą Nowiną
tej świętej nocy.
* Naszych zmarłych obdarz szczęściem i światłem
Twej chwały.
* „Ojcze nasz”
Panie
Boże, Ty sprawiłeś, że ta święta noc zajaśniała blaskiem prawdziwej
światłości Jednorodzonego Syna Twojego, spraw, abyśmy jaśnieli
blaskiem Twego światła w naszym codziennym postępowaniu. Przez
Chrystusa Pana naszego. Amen.
Łamanie
się opłatkiem: Ojciec: A teraz w duchu miłości i
przebaczenia przełamiemy się opłatkiem - chlebem miłości. Otwierając
serca nasze w miłości wzajemnej, otwieramy je na przyjście Pana.
Niech On będzie zawsze z nami.
MODLITWA PO WIECZERZY: Dziękujemy Ci, Boże, nasz dobry Ojcze, za Syna Twego Jezusa Chrystusa, dziękujemy za miłość do wszystkich ludzi, za ten błogosławiony wieczór i dary, które spożywaliśmy. Tobie chwała na wieki. Amen.
Czerwone Gitary- Jest taki dzień (Navidad,Carol,) - YouTube
Wigilia – przepisy: BARSZCZ Z USZKAMI, GRZYBOWA, MIGDAŁOWA,
Z SUSZONYCH OWOCÓW, ŚLEDZIE, KAPUSTA Z GROCHEM, RYBA PO GRECKU,
SAŁATKA ŚLEDZIOWA, PIEROGI Z KAPUSTĄ I GRZYBAMI, KARP SMAZONY, PASZTECIKI,
KARP W GALARECIE, MAKOWIEC ZAWIJANY, PIERNIK, SERNIK, KUTIA WIGILIJNA.
Smaczne Kresy: http://www.kresy.pl/smacznekresy,desery-i-wypieki?zobacz/-129
Karp Wigilijny: http://www.kresy.pl/smacznekresy,dania-glowne?zobacz/-114
Kutia: http://www.przepis-kulinarny.pl/kutia-wigilijna-id1570.html
Objawienie publiczne a objawienia prywatne
Objawienie zostało dane Kościołowi w Chrystusie poprzez nauczanie Dwunastu Apostołów oraz Ewangelistów. Podstawowym nośnikiem Objawienia, przekazywanego z pokolenia na pokolenie, jest żywa Tradycja Kościoła oraz spisane za życia Apostołów Pismo Święte Nowego Testamentu, które jest ściśle powiązane z Biblią Hebrajską (Stary Testament). Zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego stanowią one jedno nierozdzielne źródło poznania Objawienia[4]. Objawienia prywatne: Katolicy nie są zobowiązani do wiary w objawienia prywatne, nawet uznane przez Kościół za autentyczne[6].
Uznane przez Kościół:
Guadalupe :. „ Indianin Juan Diego ujrzał wówczas Matkę Bożą. Okazało się to punktem zwrotnym w ewangelizacji Ameryki, dało początek masowym nawróceniom Indian„ . Sanktuarium http://www.guadalupe.opoka.org.pl/
Wiadomości http://www.guadalupe.pl/
Informacje http://mareklasisz.blogspot.com/2010/06/blog-post_10.html
Cud http://gosc.pl/doc/802349.Cud-w-Guadalupe
Licheń :. „ Matka Boża ukazała się w Licheniu w 1850 roku.” http://www.lichen.pl/
Fatima :. Objawienia w Fatimie zsdarzyły się w 1917 roku – wtedy gdy trwała I wojna światowa, a wkrótce miała wybuchnąć rewolucja bolszewicka w Rosji. Po raz drugi oczy całego świata zwróciły się na Fatimę w ostatnim roku stulecia – gdy Jan Paweł II ujawnił treść III Tajemnicy Fatimskiej. Informacje http://www.santuario-fatima.pt/portal/index.php?lang=PL Kamera: FATIMA, Na żywo - http://www.santuario-fatima.pt/portal/index.php?id=14924
Film - http://www.youtube.com/watch?v=g64Mik3YsYA
Lourdes :. jest dziś największym sanktuarium maryjnym w Europie. Kto choć raz uczestniczył w odprawianej tam codziennie w wielu językach wieczornej procesji maryjnej z lampionami i śpiewał wraz z tysiącami innych "Po górach, dolinach...", nigdy tego nie zapomni. Kamera: LOURDES,
Objawienia http://www.marypages.com/bernadettePolski.htm
Kościół podziemny http://maria.bloog.pl/id,6226878,title,Bazylika-Podziemny-Kosciol-Sw-Piusa-X-w-Lourdes,index.html?ticaid=6ab59
Transmisja - http://www.kamilianie.eu/index.php?k=2&p=69
La Salette :. 19.09.1846 Matka Boża ukazała się dwojgu pastuszkom.
Prostyń :. "Jeśli chcesz doznać łaski, jedź do Prostyni" mawiał Prymas Tysiąclecia, kard. Stefan Wyszyński, który był związany z tamtejszym sanktuarium Trójcy Przenajświętszej i św. Anny. Jego ojciec pracował w Prostyni jako organista i zawarł związek małżeński w miejscowym kościele. Prostyń jest jednym z dwóch miejsc w Polsce, gdzie w 1510 r. objawiła się św. Anna”.
Banneux :. Objawienia zdarzyły się w 75 rocznicę objawień w Lourdes. Kościół uznał objawienia w Banneux w 1949 r., traktując je jako swoistą kontynuację objawień w Lourdes.
Cudowny Medalik :. św. Katarzynie Labouré w Paryżu ukazała się Matka Boża i poleciła jej wybić medalik.
Zeitoun :. Jest noc. Promieniejąca światłem postać Matki Bożej unosi się nad dachem kościoła.
Akita :. widziano figurę Matki Bożej płaczącą lub krwawiącą.
Gietrzwałd :. Matka Boża ukazała się dwóm dziewczynkom w Gietrzwałdzie w Warmii.
Kibeho :. objawienia prywatne uznane przez Kościół katolicki w Rwandzie.
Knock :. Objawienie w małej irlandzkiej wiosce Knock. Objawienie zdarzyło się tam tylko raz.
Paray-le-Monial :. Wielu ma taki obrazek zawieszony na ścianie w domu. Tylko nieliczni jednak wiedzą, że źródłem tego motywu było prywatne objawienie. Pomiędzy 1673 a 1675 rokiem w klasztorze Paray-le-Monial św. Małgorzata Maria Alacoque czterokrotnie ujrzała Zbawiciela, który nakazał jej szerzyć kult Serca Jezusowego.
Pontmain :. ukazała się tam Matka Boża , a w swym orędziu podkreśliła znaczenie modlitwy.
Tre Fontane :. w 1947 r. w Rzymie nie opodal kościoła Tre Fontane ukazała się Matka Boża człowiekowi, który... chciał zabić papieża. Bruno Cornacchiola kupił już nawet sztylet, na którym kazał wygrawerować napis: "śmierć papieżowi".
Heede :. w małej niemieckiej wiosce Heede-im-Emsland, przez trzy lata ukazywałas się Matka Boża
Soufanieh :. Objawienia zaakceptowane zostały zarówno przez miejscowych hierarchów katolickich jak i prawosławnych. A we wspólnych modlitwach w miejscu objawień uczestniczą także duchowni muzułmańscy.
Warszawa-Siekierki :. Od 1943 roku ukazywała się 12-letniej dziewczynce w okupacyjnej Warszawie.
Nie uznane przez Kościół, ale zaakceptowane:
Montichiari i Fontanelle :. „Często komisja powoływana przez biskupa ma poważne wątpliwości w stosunku do prywatnego objawienia. Zapada werdykt negatywny, ale kult w miejscu "objawienia" rośnie. Wobec przykładów autentycznej pobożności zainspirowanej kontrowersyjnym objawieniem prywatnym biskupi decydują się często, nie unieważniając poprzedniej opinii, na zaakceptowanie kultu.”
Objawienia Róży Duchownej z Montichiari – Wikipedia, wolna ... „Pierwsze objawienie miało miejsce 24 listopada 1946 w szpitalu w Montichiari. Pielęgniarka ujrzała kobiecą postać, w której piersi tkwiły trzy miecze, a szatę przystrajały trzy róże: biała, czerwona i złota. Zjawa prosiła o modlitwę, pokutę i pokorę. Przy kolejnych objawieniach nakazywała szerzenie kultu Rosa Mistica (Róży Duchownej) która płacze przez grzechy ludzkości. Życzyła sobie również ustanowienia święta ku jej czci. Figury z podobiznami Róży Duchownej rozpowszechniono na całym świecie. W wielu miejscach przy figurach działy się niewyjaśnione zjawiska: rzekome cuda, łzy na figurze. Objawienia mimo kultu wiernych zostały w 1971 roku uznane przez kościół za negatywne.
Od „godziny Jezusa” nieustannie trwa dla wierzących w Niego czas łaski i miłosierdzia; http://www.apologetyka.katolik.pl/blog/262-zamyslenia/1338-godzina-aski
Nie uznane przez Kościół:
Oława :. „ Objawienia zawsze mam o trzeciej w nocy. Matka Boża pojawia się na chmurce, Chrystus ma kasztanowe włosy i brodę. Po ekstazie wszystko przychodzi mi do głowy, siadam i piszę. Najpierw na brudno, potem przepisuję na maszynie – opowiadał Kazimierz Domański, rencista z Oławy koło Wrocławia. Zapis jego "objawień" jest już dłuższy niż całe Pismo Święte. Mimo że wizje Domańskiego przypominają raczej parodię prawdziwych objawień, natchniony rencista zyskał tłumy wyznawców i zbudował ogromną świątynię. Założone przez niego "Stowarzyszenie Ducha Świętego" nie zostało uznane przez Kościół. „
Garabandal :. 20.12.1962 - „po Papieżu Janie XXIII trzech papieży”
Medjugorie :. 1 Historia objawień od 24.06.1981 –„ Objawienia w Medzugorie zaczęły się od grzechu. Najpierw wizjonerki zeszły się na potajemnym paleniu papierosów, a chłopiec ukradł jabłka sąsiadowi” [42].
„Gospa” zaprzecza zmartwychwstaniu ciał, mówi, że „po śmierci ciało wzięte z ziemi ulega rozkładowi i nigdy nie odżyje. Odpowiada ona na absurdalne pytania w stylu „Kto zdobędzie mistrzostwo Jugosławii w piłce nożnej?” czy też „Gdzie jest mój zgubiony pierścionek?”11. Wzbudzała u „wizjonerów” uczucie strachu i przerażenia. „Gospa”, ku przerażeniu „wizjonerów”, ukazała dzieciom wizerunek szatana przybierając jego postać!12. Zjawa - “Wiatr" nie jest Matką Bożą lecz aniołem ciemności … Czytaj: na stronie Antyku.
http://www.fronda.pl/blogi/tylko-prawda-jest-ciekawa/objawienia-w-medjugorie-absolutnie-diaboliczne,28117.html, http://www.medjugorje-news.pl/list-stolicy-apostolskiej-w-sprawie-medziugorja/.
Felicja Kozłowska :. 02.08.1893 skromna polska zakonnica miała wizję, że została postawiona przed Majestatem Bożym. Sam Chrystus miał jej rzekomo nakazać utworzenie Zgromadzenia Mariawitów.
Okołowice :. Modliła się w domu, gdy nastała piękna jasność i Pan Jezus, jako oraz Matka Boża pojawili się w kuchni. Kazali podać sobie taborety. Zapytali, czy mogą trochę posiedzieć. Gospodyni się zgodziła. Z czasem u pani Janiny zaczął bywać też święty Józef.
Naju :. Zaczęło się od krwawych łez spływających po policzkach figury Matki Bożej znajdującej się w mieszkaniu Julii Kim. Potem na figurze zaczęły się pojawiać pachnące oleje i Hostia, a na dłoniach i stopach Julii zaczęły pojawiać się krwawe stygmaty. Wreszcie kilkanaście razy zaobserwowano zjawisko, które wierzący w nie nazywają cudem Eucharystycznym. Podczas Mszy św. Hostia miała się rzekomo zamieniać w ustach Julii w małe, krwawiące serce.
Ghiaie di Bonate Sopra :. Rzekome objawienia we włoskiej wiosce Ghiaie di Bonate Sopra trwały krótko: od 13 do 21 maja oraz od 28 do 31 maja 1944 r. Kult w tym miejscu rośnie.
Gabriele Bitterlich :. Niektóre fałszywe objawienia prywatne mają poważne konsekwencje dla Kościoła. Do takich należą grupy, powstałe jako Opus Angelorum, które ostatecznie z ruchu się wyłamały odrzucając posłuszeństwo Kościołowi.
Objawienia w innych religiach:
Ahmedijja :. Pod koniec XIX wieku pisarz muzułmański Ghulam Mirza Ahmed Qadiani twierdził, że ukazują mu się Jezus, Jego Matka, a także Mahomet.
Vassula Ryden :. pod koniec XX w. "objawienia" Vassuli Ryden. Twierdzi ona, że Bóg nakazuje jej pisać i porusza jej ręką, przekazując w ten sposób swoje orędzia.
Grigorij Rasputin :. „ Fałszywe wizje mnicha Grigorija Rasputina przyczyniły się do porażek Rosji na froncie I wojny światowej, a w konsekwencji – do upadku caratu” .
Cud za wstawiennictwem Pawła VI : „ Zespół lekarzy przy Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych uznał 12.12.2013 za „niewytłumaczalne” uzdrowienie dziecka za wstawiennictwem Giovanniego Battisty Montiniego, czyli Pawła VI (1963-78)”.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Poczet_papie%C5%BCy
Pontyfikat papieża Stefana II byłby najkrótszy, jeśli przyjąć, że Stefan był pełnoprawnym papieżem – trwał zaledwie 4 dni[25]. Najkrótszy w pełni uznany pontyfikat należał do Urbana VII i trwał 12 dni.
Najmłodszym papieżem był Jan XII (955-964), który w chwili wyboru miał zaledwie 18 lat[26].
Przez katolików zwanych sedewakantystami ostatni papieże są uznawani za antypapieży. Według większości z nich, ostatnim prawowitym papieżem był Pius XII, ale istnieją również nurty sedewakantyzmu uznające za ostatniego papieża Jana XXIII czy Piusa IX.
Przez 1272 lata (od 741 do 2013 r.) papieżami byli wyłącznie Europejczycy (ostatnim był Benedykt XVI). Tradycję tę przerwał wybór Argentyńczyka Franciszka.
ARCHIWUM